Vraag gericht aan (gouverneur / deputatie / beide):
Deputatie
Duiding provinciaal belang van de vraag:
PFOS is maar één van de vele gevaarlijke stoffen die in veel te hoge concentraties gemeten wordt in water, bodem, mens en dier. PFOS staat sinds 2009 op een lijst van gevaarlijke stoffen van de EU. Vlaanderen stelde pas in 2019 een actieplan PFAS op terwijl de problemen met deze stoffen al meer dan twintig jaar gekend zijn De afgelopen decennia waren fluorhoudende verbindingen centrale componenten in blusschuim. De specifieke eigenschappen van deze verbindingen waren cruciaal tijdens de ontwikkeling van performante synthetische blusschuimen. Intussen bestaat er al jaren veel bezorgdheid rond de schadelijke milieu-aspecten van blusschuim. De fluorverbindingen in het blusschuim hebben immers als nadeel dat ze niet in het milieu worden afgebroken. Hierdoor loopt de concentratie van deze stoffen in de bodem, het grondwater, het oppervlaktewater en het drinkwater stelselmatig op. Recente studies wijzen op een toxisch effect van deze fluorverbindingen bij mens en dier. Sinds 2000 is de productie van PFOS (en later ook van PFOA) uit milieuoverwegingen stelselmatig uitgefaseerd. Het gebruik van schuim, dat PFOS bevat als primaire component, werd in 2011 definitief verboden door de 'Stockholm Conventie'. De brandweer moest daarna PFOS-houdend blusschuim afvoeren voor verwerking. PFOA mocht na 2020 niet meer in de handel gebracht worden. De fluorhoudende verbindingen werden vervangen door alternatieve fluorhoudende verbindingen om de schuimkwaliteit te kunnen blijven garanderen. Deze andere stoffen behoren echter nog steeds tot de groep van de PFAS. Blusschuim op onverhard terrein komt via de grond in het grondwater terecht (uitloging) en verspreidt zich vervolgens verder via grondwater. Schuimpartikels verspreiden zich via de lucht naar de ruimere (onverharde) omgeving en komen zo door depositie in bodem en oppervlaktewater terecht. Verontreinigd slib uit waterzuiveringsstations wordt afgevoerd waardoor verspreiding van vervuiling mogelijk is. Verontreinigde grond kan worden verspreid door (ongecontroleerde) graafwerken en grondverzet. Lozing van opgepompt grondwater kan leiden tot verder verspreiding van vervuiling. Het spreekt voor zich dat de brandweerkorpsen dus omzichtig(er) moet omspringen met de inzet van fluorhoudend blusschuim gezien de potentieel nadelige effecten voor mens en milieu. Nu al blijken heel wat oefenterreinen van de brandweer en (oude) brandweersites historisch vervuild te zijn (momenteel gaat het al om sites in Zwijndrecht, Mechelen, Willebroek, Kleine Brogel) met onmiddellijke maatregelen voor de omwonenden tot gevolg. In Oost-Vlaanderen zullen dus ook heel wat sites vervuild zijn (oefenterreinen brandweer, vroegere papierfabrieken, industrieterreinen en dies meer). Bovendien blijken alle rivieren, net als het grondwater gecontamineerd te zijn?
Concrete vraag:
Is de provincie Oost-Vlaanderen op de hoogte van deze PFOS-problematiek? Wordt er al een oplijsting gemaakt van alle mogelijke getroffen gebieden in Oost-Vlaanderen? Wat zal de rol van de provincie zijn binnen heel deze problematiek?