Het partnernetwerk van Unesco opent ook deuren naar Europese fondsen. Zo werd in juli 2023 het Interregproject (Be)Leefbare Schelde goedgekeurd (Interreg VI A Vlaanderen-Nederland) met als startdatum 15 augustus 2023 en einddatum 14 augustus 2026. De overkoepelende doelstelling van het (Be)Leefbare Schelde project is het toeristisch ontwikkelen van de grensoverschrijdende Schelde Delta regio als versneller voor de duurzame, sociale en culturele ontwikkeling van het toekomstig UNESCO Global Geopark Schelde Delta.
De erkenning van Geopark Schelde Delta door Unesco vereist een nieuwe stap in het oprichtingsproces, want Unesco vereist dat de entiteit die het keurmerk krijgt een zelfstandige rechtspersoon is: “UNESCO Global Geoparks should be areas with a management body having legal existence recognized under national legislation. The management bodies should be appropriately equipped to adequately address the area of the UNESCO Global Geopark in its entirety”.
Er zijn twee vormen van rechtspersoon die in aanmerking komen, EGTS (Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking) en BGTS (Benelux Groepering voor Territoriale samenwerking). Tot nu heeft Geopark Schelde Delta gebruik gemaakt van de EGTS Linieland van Waas en Hulst. Hieraan wordt echter enkel deelgenomen door twee van de vijf provincies. Voor deze fase is het aangewezen om een entiteit te creëren waarin elk van de deelnemende provincies op gelijkwaardige wijze participeert. Gelet ook op de grotere soepelheid geniet een BGTS de voorkeur.
Binnen het interreg-project (Be)Leefbare Schelde is ook een traject voorzien voor een model waarbij governance en strategie met elkaar in overeenstemming zijn. Dit traject moet ons leren welke partners een beslissende en welke een meedenkende en meewerkende rol moeten krijgen en hoe dit best vertaald wordt naar een governance-structuur. De definitieve resultaten worden verwacht in 2026. Maar gezien de urgentie van de Unesco-vraag, kunnen we niet wachten op deze resultaten om alvast in tussentijd een eigen rechtspersoon op te richten.
Op 7 februari 2024 heeft de stuurgroep beslist de overgang van EGTS Linieland Waas en Hulst naar een “Benelux Groepering voor Territoriale Samenwerking Geopark Schelde Delta”, kortweg “BGTS Geopark Schelde Delta” goed te keuren.
Na een schriftelijke goedkeuring van de statuten op 18 mei 2024 en een goedkeuring door de betreffende provincieraden zal per 1 januari 2025 de overgang van EGTS naar BGTS zich voltrekken.
De bestuursorganen van de BGTS bestaan uit een Raad van Bestuur en een Algemene Vergadering. Voor de Raad van Bestuur moet één vertegenwoordiger worden aangeduid. Voor de Algemene Vergadering moeten 2 vertegenwoordigers worden aangeduid.
Voor de provincie Oost-Vlaanderen verandert er in feite niets. De statuten van deze eigen rechtspersoon volgen precies de werkwijze van de afgelopen 6 jaar.
Het aansturen en activeren van het brede partnernetwerk binnen deze organisatie wordt vanuit Oost-Vlaanderen ondersteund met middelen en personele inzet vanuit de directie Erfgoed & Erfgoedsites i.s.m. andere provinciale diensten en organisaties. In concreto gaat het om 50.000 euro aan werkingsmiddelen per jaar, voorzien in het meerjarenplan onder actieplan “AP000065 “ Inzetten op integrale landschapszorg met focus op het duurzaam beheren, behouden en ontsluiten van landschappelijk erfgoed in coproductie met ruimte, toerisme, natuur en landbouw”, en 1 VTE inzet van medewerkers.
De bijdrage wordt niet integraal overgemaakt aan de BGTS maar blijft in eigen beheer. De zetel van de BGTS bevindt zich in de provincie Zeeland en voor de minimale gedeelde kosten van deze administratie verplichtingen zal elke provincie een bedrag van 2.500 euro per jaar storten aan de BGTS, vanuit de jaarlijkse 50 000 euro.
De oprichting van deze BGTS is juridisch begeleid door de Benelux in nauw overleg met de juristen van een aantal provincies.
Zoals eerder gesteld is het keurmerk Unesco Global Geopark geen gebiedslabel. Wel kan het label gebruikt worden voor die activiteiten die passen binnen het keurmerk door gebiedswerkingen als Nationaal Park Scheldevallei, Landschapspark het Zwin en Grenspark Groot Saeftinghe. BGTS Geopark Schelde Delta zal zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande overlegstructuren om de samenwerking concreet vorm te geven en de werking op elkaar af te stemmen. Naast het Nationaal Park Scheldevallei en Landschapspark het Zwin zijn er nog andere parken die binnen het contour van het Geopark vallen zoals Nationaal Park Oosterschelde. Het keurmerk Unesco Geopark overstijgt die gebiedswerkingen in territorium en thematiek en wil de samenwerking tussen deze gebiedswerkingen faciliteren en het verhaal van de geologie en geomorfologie als extra laag in de storytelling en in de diverse projecten toevoegen.
Het Provinciedecreet van 9 december 2005.
Het provincieraadsbesluit van 5 december 2019 waarin de provincieraad Oost-Vlaanderen instemde met de intentieverklaring met betrekking tot het Unesco Global Geopark Schelde Delta i.o. en ze de samenwerkingsovereenkomst tussen de Provincie Oost-Vlaanderen, de provincies Antwerpen, Zeeland en Noord-Brabant en de EGTS Linieland van Waas en Hulst goedkeurde. Dit met als doel om zo bij te dragen aan het realiseren van het Geopark Schelde Delta dat voldoet aan de voorwaarden die Unesco stelt. Met ingang van 1 januari 2022 neemt de Provincie West-Vlaanderen ook financieel en personeelsmatig deel aan het Samenwerkingsverband.
Het deputatiebesluit van 24 november 2022 waarin de deputatie de indiening van de kandidaatstelling als Unesco Geopark Schelde Delta goedkeurde.
Het Meerjarenplan 2020-2025 van de Provincie Oost-Vlaanderen, in het bijzonder het actieplan “AP000065 “ Inzetten op integrale landschapszorg met focus op het duurzaam beheren, behouden en ontsluiten van landschappelijk erfgoed in coproductie met ruimte, toerisme, natuur en landbouw”.De Provincieraad keurt de ontwerpstatuten BGTS Geopark Schelde Delta, zoals opgenomen in bijlage bij dit besluit, goed.
De Provincieraad duidt volgende vertegenwoordigers aan voor de BGTS Geopark Schelde Delta :
De provincie geeft machtiging aan de deputatie om de nodige uitvoeringsmaatregelen te nemen.